"Ο τόπος είναι γέρημος τζ' ο άνθρωπος εν ο τόπος": Εκδηλώσεις Λύκειου Αποστόλου Βαρνάβα για τους στόχους της χρονιάς

Στις 22 και 23 του μήνα, το Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα διοργάνωσε διάφορες δράσεις με γενικό τίτλο «Ο τόπος είναι γέρημος τζι΄ άνθρωπος εν ο τόπος».

Οι δράσεις αυτές είναι σχετικές αφενός με την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και αφετέρου με την καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης με τους Τουρκοκύπριους, που αποτελούν και στόχους της σχολικής χρονιάς, όπως τους έθεσε το Υπουργείο Παιδείας. Ο προσανατολισμός των δράσεων ήταν πολύ συγκεκριμένος: γνώση, προβληματισμός αλλά και ευαισθητοποίηση των μαθητών τόσο για τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες όσο και για την ειρηνική συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους. Έτσι, η αρμόδια επιτροπή επέλεξε ως γενικό τίτλο των δράσεων αυτή την κυπριακή παροιμία, η οποία έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα: ο άνθρωπος κάνει τον τόπο. Χωρίς αυτόν και το σεβασμό στην μοναδικότητά του, ο τόπος είναι έρημος. Το μήνυμα που το Σχολείο ήθελε μα περάσει στους μαθητές ήταν σαφές:

« Να σκέφτεστε. Να μαθαίνετε. Να αναπτύξετε την κριτική σκέψη. Να μη δέχεστε κανένας αποφασίζει για σας ερήμην σας και κυρίως να μην επαναλαμβάνετε άκριτα συνθήματα. Η ζωή, το μέλλον του τόπου δεν είναι ποδόσφαιρο και ομάδα». Στα πλαίσια του ανθρώπινου και δημοκρατικού σχολείου που προωθεί η Πολιτεία, οι νέοι άνθρωποι του τόπου πρέπει να μάθουν να σέβονται τη διαφορετικότητα και να μην βάζουν ταμπέλες στους ανθρώπους.

Την Πέμπτη 22 Απριλίου, οι μαθητές του σχολείου έλαβαν μέρος σε βιωματικά εργαστήρια ή παρακολούθησαν διαλέξεις από διάφορους προσκεκλημένους.
Τα βιωματικά εργαστήρια είχαν τα ακόλουθα θέματα:
- Επιβιώσεις της αρχαίας ελληνικής στην κυπριακή διάλεκτο.
- Η διαχρονία της κυπριακής διαλέκτου-επιδράσεις από ξένους λαούς.
-Αρχιτεκτονική της Κύπρου
-Η ζωή στην Κύπρο πριν από το διαχωρισμό: Παραδοσιακές στολές.
-Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ποιητές.
-Η συμβίωση στα μικτά χωριά πριν από το 1974.
-Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός μέσα από τα παραδοσιακά κυπριακά παραμύθια και ποιήματα.
-Κυπριακή γαστρονομία.
-Μόδα και τρόπος ζωής Κυπρίων.
-Κυπριακός παραδοσιακός γάμος.

Διαλέξεις προς τους μαθητές έδωσαν οι ακόλουθοι:

Νίκος Περιστιάνης: Είναι δυνατή η συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους;
Γιάννης Παπαδάκης:Οδοιπορικό στην πράσινη γραμμή.
Νιαζί Κιζίλγκιουρεκ: Συμβίωση και διαφορετικότητα.

Παρέα με τους άλλους, παρέα με τον εαυτό μας: Δράση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων - Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και ιδιαίτερα των τοπικών κοινωνιών για τα θέματα που αφορούν τους πολιτικούς πρόσφυγες και τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας στην Κύπρο.

Πανίκος Γιωργούδης: Συγκριτική μελέτη στον παραδοσιακό κυπριακό γάμο.
Χρύσανθος Τσουρούλης: Διάλογος με τους μαθητές.
Σενέρ Λεβέντ, Ιμπραχίμ Αζίζ: Μια συνομιλία με τους μαθητές.
Θωμάς Συμεού: «Η φτώχεια στην ποίηση του Παύλου Λιασίδη».
Προβολή ταινίας «LAISSER PASSER» του Κωνσταντίνου Φιλίππου.
Νέαρχος Γεωργιάδης: Ο πολιτισμός, γέφυρα φιλίας

Την Παρασκευή, 23 Απριλίου παρουσιάστηκαν πορίσματα και συμπεράσματα από τις δράσεις της προηγούμενης μέρας.

Παρουσιάστηκαν επίσης τα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που είχε δοθεί στους μαθητές σχετικά με τις γνώσεις τους στη Σύγχρονη Κυπριακή Ιστορία και τις στάσεις τους αναφορικά με την ανάπτυξη κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης με τους Τουρκοκύπριους.

Οι μαθητές είχαν σύντομο αφιέρωμα στην παραδοσιακή κυπριακή ποίηση, όπου με έκπληξη ανακάλυψαν και Τουρκοκύπριους ποιητάρηδες που έγραψαν στην ελληνοκυπριακή διάλεκτο.

Η προσπάθειά των μαθητών τελείωσε με την αναπαράσταση του παραδοσιακού κυπριακού γάμου. Το θέμα επιλέγηκε για ποικίλους λόγους: Είναι ένα ευχάριστο θέαμα, αναβιώνει με αυτόν η παράδοση αλλά κυρίως έχει συμβολικές διαστάσεις. Ο γάμος ενώνει τους ανθρώπους. Δίνει την ευκαιρία στους ανθρώπους να εκφράσουν τη χαρά τους, τα συναισθήματά τους. Κι όταν οι άνθρωποι εκφράζουν συναισθήματα, τη χαρά τη λύπη, το θυμό τους, είναι και πιο εύκολο να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο. Κι όταν γίνει αυτό, ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο...

Συμπέρασμα

Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, αφού δεν υπάρχει παρόμοια καταγραμμένη σχολική εμπειρία, έτσι καθηγητές και μαθητές έπρεπε να δημιουργήσουν και να τολμήσουν.

Ήξεραν ότι είχαν να αγγίξουν πολύ ευαίσθητα και παρεξηγημένα θέματα, που ακόμα αποτελούν ταμπού στην κυπριακή κοινωνία. Ωστόσο η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία. Οι μαθητές ερεύνησαν, μελέτησαν, χόρεψαν, ζωγράφισαν, αυτοσχεδίασαν.

Για τις ανάγκες των βιωματικών εργαστηρίων πήραν μεταξύ άλλων και συνεντεύξεις από ανθρώπους που έζησαν σε μεικτά χωριά πριν το 1974. Από την επαφή τους με τους Τουρκοκύπριους προσκεκλημένους συμπέραναν μεταξύ άλλων ότι δεν πρέπει να αδιαφορούν για το κυπριακό πρόβλημα, γιατί όσο η Κύπρος είναι μοιρασμένη στα δυο υπάρχει κίνδυνος να έχουμε νέους πολέμους και νέες τραγωδίες.

Η διαφορετική θρησκεία και η διαφορετική γλώσσα δεν πρέπει να μας χωρίζουν γιατί είμαστε όλοι άνθρωποι και πρέπει να ζήσουμε μαζί στην πατρίδα μας...

Ο Νιαζί Κιζίκιουρεκ τους είπε μεταξύ άλλων: «Τεσσάρων χρονών έζησα σε αντίσκηνο...Δεν με έδιωξαν οι Ελληνοκύπριοι αλλά κάποιοι φανατικοί... Όλοι οι Γερμανοί δεν είναι Ναζί... Στην Κύπρο έχουν γίνει σφαγές όπου Ελληνοκύπριοι προστάτεψαν Τουρκοκύπριους... Τουρκοκύπριοι προστάτεψαν Ελληνοκύπριους ακόμη και στην εισβολή.

Ένας μαθητής της Γ΄Λυκείου, ο οποίος παρακολούθησε την παρουσίαση του Νίκου Περιστιάνη μας είπε μετά το τέλος της παρουσίασης:

«Είχα τις επιφυλάξεις μου για το θέμα της σημερινής μέρας, αλλά πραγματικά ήταν μια καινοτομία που έφερε κέρδος στον καθένα μας. Μάθαμε, Προβληματιστήκαμε, αναπτύξαμε την κριτική μας σκέψη».

Την Παρασκευή, κατά την αναπαράσταση του κυπριακού παραδοσιακού γάμου, ένας μαθητής σε ρόλο παπά συνέταξε το προικοσύμφωνο, άλλοι μαθητές «κάλεσαν» με γλισταρκές τον κόσμο στο γάμο, κέρασαν ζιβανία, σουτζιούκκο, σταφιδάκια. Και φυσικά από τον κυπριακό γάμο δεν μπορούσε να λείψει το ρέσι και τα λουκούμια. Στήθηκε γλέντι, στο οποίο μαζί με τους μαθητές χόρεψαν και οι καλεσμένοι. Όλοι έφυγαν με έντονα συναισθήματα. Έζησαν ξεχασμένα έθιμα του τόπου, όλοι μιλούσαν για μια εκδήλωση υψηλού περιεχομένου. Κάποιοι συγκινήθηκαν με τα τραγούδια και τα ποιήματα που ακούστηκαν.

Τελικά ο στόχος επιτεύχθηκε. Με πολλή και επίπονη προσπάθεια, τόσο από τους καθηγητές του σχολείου, όσο και από τους μαθητές, οι οποίοι πάντα ανταποκρίνονται όταν έχουν να ασχοληθούν με θέματα που αφορούν το παρελθόν, αλλά κυρίως το μέλλον του τόπου τους.

(από την εφημερίδα Πολίτης, 9, Μαίου 2010)